گروه هنری صحرا روشن

اهمیت زبان محلی همیشه مورد استقبال مردمان هر گویش و لحن بوده و همه‌ی مردم دوست دارند گویش خود را حفظ کنند و حفظ میراث جدهای پدری همیشه در طول تاریخ دغدغه بسیاری از انسان‌هایی بوده که در دوران خود زندگی می‌کردند.

ندا انتظامی: می‌توان ایران را سرزمین موسیقی دانست. هر دیاری موسیقی مخصوص خودش را دارد که سینه به سینه، به نسل بعدی منتقل می‌شود.

گرچه این روزها موسیقی مقامی را تنها در جشنواره‌های موسیقی‌ای که برگزار می‌شود، می‌توان دید و شنید اما این موسیقی گنجینه‌ای است که این روزها فراموش شده‌ و چه خوب است که دوباره از دل جشنواره‌ها بیرون بیاید و علاوه بر مستقل شدن، مکانی ثابت برای اجرا داشته باشد.

گروه موسیقی آیینی نایب علی صحرا روشن، به سرپرستی نایب علی صحرا روشن از خراسان شمالی، یکی از گروه‌های فعال است. این گروه، موسیقی آیینی و محلی ایران را در جشنواره‌های مختلف خارجی اجرا کرده‌ و در جشنواره‌های متعدد ایرانی شرکت کرده و موفق به دریافت تندیس و مقام شده‌ است. صحراروشن از 7‌سالگی وارد این حرفه شده و به عبارت دیگر 45‌سال است که عمرش را به پای موسیقی آیینی صرف کرده‌است. او از بی‌توجهی به هنرمندان گله‌مند است: در اینجا به هنرمندان بها داده نمی‌شود. البته بها داده می‌شود؛ زمانی که از هنرمند برای اجرای برنامه دعوت می‌شود، از او توقع و انتظار دارند که برنامه را به‌خوبی اجرا کند. اما زمانی که اجرا تمام می‌شود دیگر او را فراموش می‌کنند.»

به‌نظر او این بی‌اهمیتی تنها منحصر به موسیقی مقامی- محلی نیست، این بی‌توجهی شامل موسیقی سنتی و ایرانی هم می‌شود، درست برخلاف کشورهای خارجی که از هنرمندان ایرانی برای شرکت در جشنواره دعوت می‌کنند: زمانی که ما به جشنواره‌های خارجی می‌رویم، استقبال مردم خیلی زیاد است.» او به همراه گروهش در کشور‌هایی چون یونان، قبرس، ترکیه، شوروی و فرانسه  اجرا داشته ‌است.

دین محمد زنگشاهی، نوازنده موسیقی سیستان و بلوچستان معتقد است که مردم سیستان و بلوچستان از موسیقی به‌شدت استقبال می‌کنند. نوازنده سازهای بنجو، رباب، قیچک و دهلک که در کشورهایی همچون فرانسه، آلمان، هلند، ترکیه، مای و پاکستان کنسرت داشته‌است از بی‌توجهی مسئولان گله‌مند است:موسیقی محلی ایران در اکثر نقاط دنیا با استقبال مواجه شده و مورد احترام است اما متأسفانه در اینجا جوانان ما را به سمت موسیقی بی‌هویت غرب سوق می‌دهند.»

گروه اوغلان بخشی به سرپرستی عبدالغفار گلدی نژاد در سال‌1380 تأسیس شده‌است. این گروه در جشنواره‌های متعددی شرکت کرده‌ و اجراهای اصیلی از موسیقی ترکمن صحرا را به نمایش گذاشته‌است. شرکت در هفتمین جشنواره موسیقی دفاع مقدس(کسب رتبه اول خوانندگی)، ششمین جشنواره موسیقی نواحی(رتبه اول خوانندگی) و چندین جشنواره دیگر از جمله جشنواره بین‌المللی موسیقی فجر بخشی از فعالیت‌های این گروه است. به‌نظر او مردم به موسیقی محلی و مقامی علاقه‌مند هستند:استقبال مردم است که ما را به اینجا رسانده‌است.»

مهدی کوهستانی، سرپرست گروه تنبورنوازان مهرگان کرمانشاه موسیقی مقامی غرب را بخشی از زندگی مردم می‌داند:موسیقی مقامی در زندگی روزمره‌ مردم غرب رواج دارد و جزئی از آداب و رسوم‌ آنان است و بچه‌هایشان را از کودکی با موسیقی مقامی‌ آشنا می‌کنند تا این نوع موسیقی حفظ شود.»

آینده روشن نیست

شاید حضور هنرمندان موسیقی محلی- مقامی، تنها در جشنواره باعث شده‌است که آینده این هنر برای فعالان این عرصه نامفهوم باشد چرا که تداوم جشنواره‌ها هم مشخص نیست

این درست نیست که مداح روی قطعات موسیقی پاپ و ترانه ها نوحه بخواند و مرثیه بگوید. متاسفانه مراسم واقعی سوگواری ما که با موسیقی نواحی ایران همراه بوده است، در حال از بین رفتن است.

نایب علی صحرا روشن» سرپرست گروه موسیقی طرقه» که روی موسیقی شمال خراسان و مناطق کردنشین این استان فعالیت می کند، ضمن بیان این مطلب افزود: ما در موسیقی کردهای خراسان بهترین و مفصل ترین عزاداری ها را برای امام حسین (ع) داریم. با سرنا و دهل روضه خوانی هایی را از قدیم برگزار می کردیم. در این مراسم که با بیدار شدن مردم در سحر همراه بوده است، سازهای دهل و سنج نقش اصلی را بازی می کرده اند . سازهایی که الان به طبل تغییر شکل داده اند. در کنار اینها که به نوعی ساز جنگ شمرده می شدند، آهنگ هایی غمگین نواخته می- شد و محتوای آنها در مورد مصیبت های امام حسین (ع) در روز عاشورا و اهل بیت ایشان بود. این مراسم، گاه به صورت فردی و گاه به شکل جمعی توسط نوازندگان هر منطقه اجرا می شد. این افراد، جلوی دسته های ی و عزاداری قرار می گرفتند و ساز می زدند. مردم عزادار هم روی این موسیقی با اشعار محلی شعر می خواندند.

وی افزود: موسیقی مقامی ما موسیقی عرفانی است. ما قطعه ای معروف به نام شاعیان» داریم که این قطعه تنها در مراسم عزا، اجرا می شود. در ابتدا شاعیان» که در حال حاضر از شکل قطعه خارج شده و به یک مراسم تبدیل شده است، در عزای امام حسین (ع) اجرا می شده. در این مراسم، رقص های عرفانی، عبادت، عزاداری و جنگ به تصویر کشیده می شود. این مراسم هر زمانی،که اتفاقی بیافتند یا تشییع جنازه ی شهیدی باشد، انجام می شود. در گذشته تنها ن، همچون ن به جا مانده از واقعه عاشورا، جنازه را حمل می کردند و شیون و زاری داشتند. مردان آن را به خاک می سپردند و در راه بازگشت، از نو مراسم مرثیه خوانی ادامه داشته است. در این بین رقص های حماسی هم انجام می شد.

وی در پایان گفت: درست است که هر کس که حتی در دلش هم به امام حسین و عاشورا فکر کند، در عزای اوست و سوگواری کرده، اما سوگواری هم آدابی دارد که ما ایرانی ها از سالها پیش آداب آن را می دانیم و با تفکر و شناخت آن را انجام داده ایم. متاسفانه امروزه بسیاری از مداحی ها بر اساس اصول ریشه دار انجام نمی شود. برخی اولین آهنگی که به گوششان برسد، را با تغییراندکی در شعر به عنوان نوحه و مرثیه می خوانند. حالا دیگر کسی فکر نمی کند که موسیقی پاپ برای عزاداری نیست. از سویی دیگر ما هم که می خواهیم موسیقی آئینی خودمان را حفظ کنیم و آن را اشاعه دهیم، امکانی در اختیارمان گذاشته نمی شود. من بارها خواسته ام که مراسم شاعیان» را اجرا کنم، اما بیشترین وقتی که برای اجرای برنامه در اختیار داشته ام بین 10 تا دقیقه بوده که عملا در این زمان نمی توان کاری کرد.

حسن تایانلو، دوتارنواز جوان شمال خراسان

گروه صحرا روشن

گروه ((صحرا روشن))درسال  1367 با هدف حفظ و احیا ی ایین و سنت های

موسیقی محلی مقامی شمال خراسان وبه نام روانشاد استاد نیاز علی صحرا روشن

،عضو ثابت گروه شكل گرفت . اعضای گروه استادان صا حب نام موسقی شمال

خراسان هستند.این گروه در جشنواره های مختلف با تركیب متفاوت حضور پیدا

می كند . از فعالیت های این گروه می توان به حضور در جشنوار های پژهشی

هفت اورنگ ،نی نوازان، اینه وآواز ، موسیقی حماسی ایران واز ابتدای جشنواره

بین المللی موسیقی فجر،اجرای برنامه در شهر های مختلف ایران واز ابتدای

جشنواره های مختلف ،جشنواره های موسیقی حماسی دفاع مقدس وحضور ویژ

در نخستین همایش  پژهشی اواهاو نواهای خراسان و همایش پژوهشی موسیقی

خراسان در تا لاروحدت  و رودكی اشاره كرد

اعضاء:

1.نایب علی صحرا روشن :  اواز‌‌‌‌‌‍‍/چوب بازی /بازی های ایینواسب چوبی

2.خان محمد ادینه پور :  قرشمه / سرنا/ كمانچه

3.محمود صحرا روشن :  دهل نواز

4.اصغر اشرفی زاده :  چوب بازی / ایین واسب چوبی

5.حسن استیری :   چوب بازی / ایین و اسب چوبی وگل وغنچه

6.علی اكبر خوشنواز :  چوب بازی / ایین واسب چوبی وگل و غنچه

7.رضای خوشنواز :   چوب بازی / ایین اسب چوبی

8.كا ظم استیری  :  چوب بازی /ایین واسب چوبی وگل و غنچه

9.مراد حسن زاده   و  حسین عزیزی پور  خواننده

10.حسن توانلو نوازندی دوتار

قطعه ها:

1.      دوتار و اواز

2.      قرشمه و دهل دستی به همراه بازی های ایینی وگل و غنچه

3.      كمانچه نوازی و دهل دستی

4.      چوب بازی با سرنا ودهل

5. اسب چوبی

اگر مایل استفاده ازموسیقی و. های  این گروه رو در ایران یا خارج از كشور

  هستید برای رضف وقت به شمارهای

 كا ظم استیری:  09365877911 

  نایب علی صحرا روشن:   091990364778